Stalondeugden uitgelegd: luchtzuigen en kribbebijten
Een gedeelte van de paarden die niet in het wild leven (alle paarden die in een stal of wei worden gehouden dus eigenlijk) heeft last van stalondeugden. Dit zijn herhaalde gedragingen van het paard, die negatieve invloed kunnen hebben op de gezondheid.
Twee erg vervelende voorbeelden hiervan zijn luchtzuigen en kribbebijten. Deze twee gedragingen worden vaak door elkaar gehaald. We leggen hier de verschillen uit.
Luchtzuigen
Luchtzuigers zijn paarden die constant lucht naar binnen zuigen. Meestal doen ze het op stal, maar het komt ook in de paddock en soms in de wei voor. Hierbij kantelt het paard het hoofd iets naar achteren en zuigt de lucht de slokdarm in. Als een paard eenmaal het luchtzuigen ontdekt heeft, is het ontzettend moeilijk om dat weer af te leren.
Waardoor luchtzuigen precies veroorzaakt wordt, is niet bekend. Verveling wordt als oorzaak genoemd, maar ook (chronische) stress, of een heftige gebeurtenis in het leven van het paard (bijvoorbeeld verhuizing naar een andere stal of het spenen van een veulen). Het is dus lastig om preventief op te treden, al zijn er wel wat algemene zaken die je in de gaten kunt houden.
Kribbebijten
Kribbebijten wordt vaak verward met luchtzuigen. Dat is niet gek, want eigenlijk zijn deze stalondeugden bijna gelijk. Het grote verschil is dat een luchtzuiger zonder enig hulpmiddel kan luchtzuigen, terwijl een kribbebijter daarvoor zijn tanden ergens op vast moet zetten. Dit is vaak de voerbak (kribbe), staldeur, of weidepaaltje.
Naast de negatieve gevolgen die hierboven al zijn genoemd, loopt de kribbebijter ook nog risico op gebitsbeschadiging. Dat een paard kribbebijt, is vaak te zien aan de voorste snijtanden.
Kun je het voorkomen?
Stalondeugden worden in de regel veroorzaakt door óf verveling, óf lichamelijk ongemak/stress. Als de handeling als luchtzuigen of kribbebijten dan fijn voelt voor het paard, wordt hij als het ware ‘beloond’ en gaat het dus vaker doen.
Verveling tegengaan kan door het paard meer met soortgenoten te laten spelen, bijvoorbeeld in de wei of de paddock. Ook kan bijvoorbeeld een slowfeeder helpen om het paard bezig te houden. Natuurlijk hoort ook genoeg beweging bij een afwisselend leven. Overigens zijn dit ook de aanpassingen die vaak helpen tegen stress.
Er bestaan speciale luchtzuigbanden, die voorkomen dat het paard gaat luchtzuigen. De vraag is echter of die niet meer kwaad dan goed doen. Het paard voelt namelijk nog steeds de behoefte, en kan stress ervaren als hij zijn ‘ontspanningsactiviteit’ niet meer kan doen.
Ook zijn er paarden die zo’n sterke drang hebben om te luchtzuigen of kribbebijten, dat ze het met veel pijn en moeite ook lukt mét die band. Dat kost dan echter veel meer lichamelijke inspanning, waardoor het middel misschien nog wel schadelijker is dan de kwaal.
Aangezien zowel luchtzuigen als kribbebijten nog wel eens als oorzaak danwel gevolg van maagzweren worden gezien, is het ook verstandig dat in de gaten te houden. Maagzweren zijn namelijk erg pijnlijke en vaak voorkomende lichamelijke ongemakken bij paarden. Men veronderstelt dat het luchtzuigen de pijn van maagzuur vermindert. Ook worden deze ondeugden geassocieerd met koliek, al is dat verband nog nooit onomstotelijk vastgesteld.
Alle afbeeldingen: Pixabay
