Kreupelheid bij paarden vaak veroorzaakt door hoefzweer

Is je paard van het ene op het andere moment stokkreupel, maar zie je niks aan het been en heeft je paard geen verwondingen? De kans is groot dat je paard een hoefzweer heeft. Dit is namelijk één van de meestvoorkomende oorzaken van kreupelheid.

Wat is een hoefzweer?

Een hoefzweer is een ontsteking van de hoef, veroorzaakt door bacteriën. Zo’n ontsteking wordt ook wel zoolzweer, hoefabces of pododermatitis genoemd.

Doordat de ontsteking aan de binnenkant van de hoef zit (en dus niet kan ‘ontsnappen’), zorgt deze voor grote druk in de hoef. Dit is erg pijnlijk voor het paard.

Hoe herken je een hoefzweer?

De sterkste aanwijzing is wanneer paarden zonder aanleiding ineens heel erg kreupel zijn aan één been. Het liefst belast hij het aangedane been in z’n geheel niet, en loopt praktisch op drie benen. Als je aan de hoef voelt, voelt deze warm aan en je kunt vaak ook een polsslag voelen in de kootholte. Duurt de ontsteking langer, dan kan het been dik worden, meestal tot aan de kogel, maar hoger kan ook.

In sommige gevallen loopt de ontsteking wat langzamer op, en begint de kreupelheid met een onregelmatigheid die steeds erger wordt. Als je op de hoef ‘klopt’ met een voorwerp, reageert het paard daar vaak flink op. Reageert hij op een bepaalde plek harder dan op een andere, heb je waarschijnlijk de hoefzweer gelokaliseerd.

Let wel: ondanks dat deze symptomen duidelijk wijzen op een hoefzweer, heb je uiteindelijk een dierenarts nodig om de daadwerkelijke diagnose te stellen. Ook de behandeling wordt gedaan door de dierenarts, hoewel een hoefsmid je vaak ook kan helpen. Heb je die in de buurt, dan is hem of haar om hulp vragen dus een goed idee.

Hoe komt je paard aan een hoefzweer?

Een bacteriële infectie ontstaat doordat bacteriën door de beschermende wand van de hoef zijn gedrongen. De oorzaak hiervan is in de meeste gevallen een beschadiging, bijvoorbeeld door de nagel van een hoefijzer, of doordat je paard op een scherf heeft gestaan. Is je paard hoefbevangen geweest, dan bestaat ook de kans op een hoefzweer, door de toxinen die in het bloed circuleren. Hetzelfde geldt voor een hoefkneuzing, bijvoorbeeld doordat je paard op een venijnige steen heeft gestaan.

De bacteriën zitten nu in de hoef, en veroorzaken een ontsteking in de lederhuid aan de binnenkant van de hoef. Een hoef is van hard materiaal en helemaal dicht, waardoor de pus van de ontsteking nergens naar toe kan. Overigens is het ene paard gevoeliger voor een hoefzweer dan de andere.

Zo behandel je een hoefzweer

Als je paard een hoefzweer heeft, is het zaak de druk die de pijn veroorzaakt zo snel mogelijk te verlichten. Tevens kan een onbehandelde ontsteking naar binnen slaan en meer schade toebrengen aan de hoef. Ook als de druk onverminderd hoog blijft, kan dit nadelig werken. Het is dus zaak snel hulp te zoeken.

De dierenarts zal proberen de zweer te lokaliseren, om vervolgens een gaatje te maken zodat de pus eruit kan. Helaas lukt dat niet altijd. In dat geval wordt aangeraden om de hoef te weken in Biotex of soda. Soms breekt de ontsteking dan vanzelf open naar buiten, en soms verdwijnt de ontsteking ongemerkt.

In slechte gevallen blijft de ontsteking en dus de pijn bestaan. Dan moet de dierenarts weer aan de slag. Overigens hebben veel hoefsmeden dus ook verstand van hoefzweren en kunnen -zeker als de ontsteking niet diep zit- het abces openmaken om de druk te verlichten. Natuurlijk is het van belang dat de hoef en dus ook de stal van het paard schoon worden gehouden om ervoor te zorgen dat de boel goed geneest.

Wat kun je doen om een hoefzweer te voorkomen?

Soms is een hoefzweer domme pech, maar je kunt zeker een en ander doen om te voorkomen dat jouw paard er last van krijgt. Het begint met het goed uitkrabben van de hoeven, zeker als je een buitenrit hebt gemaakt. Controleer altijd op steentjes en andere zaken die niet in de hoef horen.

Ook is een regelmatig bezoekje aan de hoefsmid belangrijk. Tot slot zorg je dat je paard in een schone stal staat, zodat vuil en daarmee bacteriën minder kans krijgen.

Bronnen: Veearts.nl en NHK

Alle foto’s: Pixabay