Pas op! Deze bomen en planten zijn giftig voor je paard

Het leidt altijd weer tot een hoop zenuwachtige paardenmensen: welke bomen en planten zijn nou giftig voor je paard? En hoe erg is het als hij iets van die plant binnenkrijgt? Want het is nogal een verschil of je paard er even wat buikpijn van krijgt, of dat het echt levensgevaarlijk wordt. We hebben hier veel voorkomende bomen en planten beschreven die giftig zijn voor paarden.

Let op: het is ondoenlijk om alle giftige bomen, planten en struiken in dit artikel te beschrijven. Twijfel je of een plant giftig is, zoek dan eerst de naam van de plant op. Dit kan via de app PlantNet via iPhone of Android. Zoek vervolgens via Google op of ‘ie giftig is. Sowieso laat je tijdens een buitenrit je paard nergens van eten. Het zekere voor het onzekere tenslotte.

Vingerhoedskruid is dodelijk

De eerste van het rijtje is direct een ernstige. Het mooie vingerhoedskruid staat vaak in tuinen, maar soms kom je een verdwaalde bloem in het bos tegen.

Wanneer je paard het vingerhoedskruid in z’n mond krijgt, dan krijgt hij daar mond- en keelontsteking van. Eet hij het daadwerkelijk op, dan volgt diarree, koliek, spasmen en uiteindelijk een hartstilstand waaraan hij kan sterven.

Ook jacobskruiskruid is heel gevaarlijk voor paarden

Het gele jacobskruiskruid komt vaak voor in weides, in de berm, braakliggende velden en aan de rand van het bos. De plant heeft gele bloempjes en een paarse stengel. Hij wordt 30-90 cm hoog en bloeit van juli tot oktober. Zowel de plant als de bloemen zijn giftig en doordat de plant vaak in weilanden groeit wordt het nog wel eens in hooi aangetroffen. Ook daar kan het dodelijk zijn voor paarden.

De giftige stoffen in de plant tasten de lever van het paard aan. Heeft je paard last van een acute vergiftiging, dan bestaat er een kans op genezing. Het paard heeft dan koliek, spierzwakte en versnelde ademhaling en hartslag. Als de dierenarts er op tijd bij is, dan geeft hij ontstekingsremmers en een infuus. Is de lever al aangetast, dan wordt de kans op overleven kleiner.

Ook bestaat er de sluimerende vergiftiging. Hierbij stopt het paard met eten, en wordt hij sloom en wankel. Ook hier wordt de lever aangetast, wat je ziet aan de slijmvliezen die geel kleuren. In dit geval is er vrijwel geen kans op genezing en moet het paard worden ingeslapen.

Er zijn overigens veel planten die erg lijken op jacobskruiskruid met z’n gele bloemetjes. Zoals het Sint-Janskruid (niet giftig) en koolzaad (matig giftig).

Esdoorns de laatste jaren vaak in het nieuws als ‘paardenkiller’

Je hebt het vast wel eens voorbij horen komen de laatste jaren. Paarden die in het najaar van de bladeren en de zaden die van de esdoorn vallen eten, krijgen Atypische Myopathie. Dit is een spierziekte die nog het meeste wegheeft van zeer ernstige maandagziekte. In driekwart van de gevallen eindigt dit dodelijk. Overigens komt het ook vaak in het voorjaar voor, als de boom begint te kiemen.

Er zijn verschillende soorten esdoorns, maar alleen de gewone esdoorn is op deze manier giftig. Een heel uitgebreid verhaal over de verschillende esdoorns lees je op de website van Paardenarts.nl.

Voor het geval je paard naar de moestuin ontsnapt

Ook de planten van groenten die wij eten zijn vaak giftig. Dit geldt in ieder geval voor de tomatenplant, de aardappelplant en de ui.

Varens zijn in grote hoeveelheden ook gevaarlijk

Op plekken met veel schaduw en dus ook in het bos komen vaak varens voor. Deze zijn giftig, al moet een paard er wel veel van eten om er echt last van te krijgen. Paarden vinden alleen varens vaak lekker, dus als ze er eenmaal aan beginnen, eten ze door ook.

Eten ze regelmatig varens, dan krijgen ze last van hun ogen (slecht zien tot blindheid), een onregelmatige hartslag en verminderde eetlust. Ook geelzucht en een tekort van vitamine B komen voor, wat bij in het ergste geval kan leiden tot te dood.

Rijtje van giftige bomen

Al met al zijn er best wat bomen giftig voor paarden. Dit zijn de takken en bladeren, maar vaak ook (juist) de zaden of vruchten. Zo zijn de walnotenboom, de wilde kastanje (ook wel: paardenkastanje) , beuk, kersen- en pruimenboom giftig, evenals de eik.

Berenklauw zorgt voor flinke huidproblemen

Waarschijnlijk heb je vroeger als kind wel geleerd om altijd uit de buurt van de berenklauw te blijven. De enorme plant met grote witte schermbloemen kan namelijk leiden tot verbranding van de huid. En bij je paard dus ook. We kennen trouwens in Nederland de (inheemse) gewone berenklauw en de reuzenberenklauw, die een exoot is. Beiden kunnen huidproblemen geven, maar die van de laatste zijn een stuk ernstiger. De reuzenvariant is logischerwijs een stuk groter, wel tot vier meter hoog. Bovendien hebben de stengels rode vlekken.

Zeker paarden met wit op het hoofd of aan de voeten kunnen erge last krijgen, zoals rode vlekken die flink branden. Later gaan deze ontsteken, opzwellen en vormen blaren. Het sap van de plant in de ogen is nog veel gevaarlijker en kan tot blindheid leiden. Is je paard in aanraking gekomen met de berenklauw? Was die gedeeltes dan direct af om bovenstaande problemen te voorkomen.

Blauwe regen en gouden regen

Zowel de gouden als de blauwe regen zijn erg giftig voor paarden. Wel is het zo, dat deze bloemen meestal in tuinen en langs huizen groeien, waardoor de kans klein is dat paarden er van eten.

Dat is maar beter ook, want van het eten krijgen paarden diarree, koliek, ademstilstand en verlamming.

Boterbloem lijkt zo onschuldig

De gezellige boterbloem komt nog wel eens voor in de paardenwei. Deze is niet zo onschuldig als ‘ie eruit ziet. Gelukkig vinden paarden de boterbloem vaak niet lekker, maar als ze ‘m toch eten, kunnen ze er behoorlijk last van krijgen.

Zo kan het leiden tot koliek, maagontsteking, nierontsteking en storingen van het zenuwstelsel. In het ergste geval kan dit dodelijk zijn.

Buxus en taxus zijn zeer giftig!

Je kent ze wel. Menig tuin is afgezet met een mooie taxushaag. Maar let op, want deze is super giftig! Een enkel takje kan voor je paard al dodelijk zijn. Nu vinden paarden de taxus en de buxus beiden niet aantrekkelijk om te eten, maar eten de paarden (al dan niet onbedoeld) snoeiafval.

Het gif veroorzaakt een hartverlamming bij de taxus en een ademhalingsstilstand bij de buxus. Zorg dus dat je paard hier altijd bij uit de buurt blijft.

De overbekende klaproos moet je ook uit de buurt houden

De klaproos of papaver groeit vroeg in het voorjaar in bermen en op braakliggend en vooral zandachtig terrein. Gelukkig vinden paarden ze niet te eten, dus een vergiftiging komt niet vaak voor.

Indien dat wel gebeurt veroorzaakt het koliek. Overigens zijn klaprozen gedroogd ook giftig, dus pas op met hooi.

In de tuin: klimop, narcis en rododendron

Tot slot nog een rijtje dat in veel tuinen voorkomt. De overbekende klimop (of hedera) is in mindere mate giftig. Bij grote hoeveelheden kan het leiden tot koliek. Dit doet de narcis ook, waarbij voorbij de bloembol tot problemen leidt.

Echt giftig is de rododendron. Wanneer het paard van deze mooie struik eet, krijgt hij koliek, diarree, verlamming, verminderd zicht en een zwakke hartslag. Door het verlammende effect kan dit binnen enkele uren tot de dood leiden.

Paardenkastanje, Paardenstaart, Paardenbloem…

Typisch is het wel, dat bijna alle planten waar het woord ‘paard’ in voorkomt slecht zijn voor paarden. De paardenstaart of heermoes breekt vitamine B1 af, iets dat heel gevaarlijk is bij paarden. Hierdoor ontstaan hersenschade en verlamming.

Van de paardenkastanje (ook wel: wilde kastanje) zijn de onrijpe kastanjes, de schors en de bladeren giftig. Rijpe paardenkastanjes kunnen niet zo gek veel kwaad, alleen is het nou ook weer niet de bedoeling dat je paard er erg veel van eet. De tamme kastanje is niet giftig. Je herkent het verschil vooral aan de bolster waarin de kastanjes zitten. Wilde- of paardenkastanjes hebben een bolster die zichtbaar kortere stekels heeft dan de tamme variant. 

De gewone paardenbloem is normaalgesproken niet gevaarlijk, behalve voor paarden met de ziekte van Cushing (PPID), omdat ze een veel hoger suikergehalte hebben dan gras.

Zo, dat was een flinke lijst. En zoals we in het begin al zeiden, zeker niet volledig. Wil je meer weten? Raadpleeg dan onderstaande bronnen.

Bronnen: Hoefslag, Bokt, Natuurlijk Paarden, Paardenarts.nl, NVVR, Voervergelijk

Alle foto’s: Pixabay, tenzij anders vermeld